Chuyện cà phê

Cà phê – một thức uống hấp dẫn

Một tách cà phê để bắt đầu ngày mới

Đối với nhiều người, ly cà phê đầu tiên của buổi sáng là cách duy nhất để khởi đầu ngày mới. Nhưng thậm chí cà phê cũng đã trở thành một trong những phần thiết yếu của họ trong phần còn lại của ngày: cà phê có thể giúp tiêu hóa tốt hơn sau khi ăn, hay để thư giãn 5p khi làm việc ở công ty, hoặc để kết thúc một ngày mua sắm: một tách cà phê. Ở rất nhiều quốc gia, cà phê được xem như một thức uống “thần thánh”, mặc dù cách uống và cách pha chế có đôi chút khác nhau, thậm chí có thể chả giống gì nhau. Thời gian gần đây, cà phê của Italy nói chung, những tiệm cà phê kiểu của Mỹ và những quán cà phê thư giãn kiểu Vienna đã truyền bá khắp thế giới văn hóa cà phê của họ và đã thiết lập nên gần như là một sự “sùng bái” cho thức uống này.

Nguồn gốc của cà phê

Nhiều tài liệu ghi chép cho rằng cà phê có nguồn gốc từ Abyssinia (ngày nay là Ethiopia), và cái tên Cà Phê được ngầm định là từ tên của một tỉnh ở nơi này: Kaffa. Việc trồng trọt cà phê sau đó được di chuyển từ châu Phi đến Yemen, và rất nhanh chóng, được chuyển cho toàn vùng Arab. Vào đầu thế kỷ 17, những hạt cà phê đầu tiên được vận chuyển đến Italy từ thành phố cảng Yemeni của Mocha. Với sự xâm chiến Vienna của người Thổ (Turks) vào năm 1683, cà phê bắt đầu sự thống trị của nó khắp châu Âu. Khi người Turks rút quân, họ để lại những bao hàng cà phê lớn. Một người ở Vienna đã nhân cơ hội đó và mở quán cà phê đầu tiên ở Vienna. Lúc đầu, cà phê rất hiếm và đắt tiền, vì vậy chỉ có dân quý tộc mới uống. Để đáp ứng nhu cầu uống cà phê của những thành phần trên, nhà nước bấy giờ tìm đủ mọi cách để thiết lập các vùng trồng trọt ở bất cứ nơi đâu có thể. Mặc dù vậy, cà phê chỉ có thể trở thành thức uống phổ thông từ thời đại công nghiệp, khi mà các phương pháp xử lý cà phê đã được đơn giản hóa và thức uống mắc tiền này cũng trở nên dễ mua hơn cho nhiều người.

Canh tác cà phê thời đại ngày nay

Ngày nay, cà phê chủ yếu được trồng trong “vành đai cà phê” dọc vĩ tuyến 28, nơi có những điều kiện tự nhiên hoàn hảo cho việc trồng cà phê. Đó là khí hậu nóng ẩm với nhiệt độ ổn định từ 17 đến 23°C, không có băng giá thậm chí ở vùng núi cao. Những nơi trồng cà phê có sản lượng lớn nhất thế giới có Brazil, Colombia, Indonesia, và Việt Nam chúng ta.

Cây cà phê

Có hai dòng cà phê cùng tồn tại và có độ phổ biến ngang nhau: cà phê Arabica và cà phê Robusta. Arabica thì vị ít chua, chứa ít caffeine hơn, nhưng mịn hơn và có vị ngọt. Arabica mọc ở những vùng có độ cao từ 800m đến 2000m, dễ bị hư hại bởi sâu bọ và giá lạnh. Robusta thì mạnh hơn, nhưng chỉ mọc trong khoảng độ cao từ 300m đến 800m. So với cà phê Arabica thì cà phê Robusta đắng hơn, có vị chua mạnh hơn, ít mùi thơm hơn, nhưng lại có nhiều caffeine hơn.

Quá trình xử lý hạt cà phê

Cà phê chúng ta uống thực chất là hạt của trái cà phê. Mỗi trái cà phê chứa hai hạt, bọc trong một lớp vỏ mềm, lớp vỏ này sẽ được tách bỏ khi xử lý hạt cà phê. Có hai cách để tách bỏ lớp vỏ này: phương pháp “khô” là phương pháp làm khô (phơi…) toàn bộ quả cà phê cho đến khi hạt của nó có thể được bóc ra; và phương pháp phức tạp hơn là phương pháp “ướt”, qua đó hạt cà phê sẽ được ép rời khỏi vỏ trong quá trình “rửa”, tiếp theo là tẩy rửa thêm một lần nữa rồi đem đi làm khô. Sau quá trình này, hạt cà phê nói chung chưa có màu sắc mùi vị gì đặc biệt liên quan đến thức uống chúng ta hay uống, chúng phải được rang lên. Quá trình này quyết định những dòng cà phê khác nhau, bao gồm màu sắc mùi vị và nhiều thứ khác nữa. Nhiệt độ và thời gian rang sẽ tạo nên những sự khác nhau này. Ví dụ, hạt cà phê espresso được rang lâu nhất.

Pha chế cà phê

Nguyên tắc cơ bản thì giống nhau: nước nóng được cho qua hạt cà phê đã được rang và xay. Lúc này, thời gian pha chế sẽ tạo sự khác biệt, kết hợp với cách xay khác nhau. Cà phê ngon nhất là cà phê uống ngay khi mới xay. Cà phê không nên được trữ quá lâu, và lúc nào cũng phải được giữ trong điều kiện kín khí. Cà phê bột xay dạng vừa thì dùng với cà phê lọc bình thường; cà phê Thổ Nhĩ Kì thì phải dùng bột mịn; trong khi đó, cà phê espresso Ý thì bột xay thô hơn một chút. Tùy thuộc vào gu bạn uống (cà phê lọc thủ công, cà phê lọc kiểu Pháp hay máy ép espresso, theo phương pháp Thổ Nhĩ Kỳ hay từ máy…) mà chuẩn bị bột cà phê khác nhau. Những nguyên tắc và hướng dẫn này mình sẽ viết trong một bài viết khác.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.