Bao giờ bắt đầu viết một bài gì tôi luôn tự nhắc mình là tôi không giỏi văn, nên không phải viết để mong đợi có một bài cực hay, hay là một bài với nội dung cực kì hữu ích… Nah, viết chỉ vì muốn viết, lâu lâu thêm vài câu đùa giỡn có nó thỏa chí hài độc thoại (người ta chuyên nghiệp thì gọi là stand-up comedy, còn tôi lười và là tay ngang nên tôi tự gọi là lay-down comedy – nằm viết, ngồi viết). Cái đầu hay nghĩ linh tinh nên càng phải viết để lưu lại cho ngàn đời sau. Thủ nghĩ xem, ngàn đời sau ai đó lục internet và đọc được những gì tôi biết và thốt lên “What the fuck is this rubbish”, thật là phấn khích.
Từ chuyện không giỏi văn : chỉ mỗi năm tiểu học thì tôi còn kiếm được điểm văn cao cao một chút : văn tả cảnh, câu đơn, đầy đủ chủ ngữ vị ngữ v.v… qua trung học bắt đầu tay viết cùi đi : chữ cũng chỉ ở mức rõ dễ đọc chứ không đẹp, còn câu cú thì lủng củng, trình bày thì lan man lạc đề. Nhưng không sao, không hề nao núng, xông vào đại học không ai có thể chấm điểm văn của tôi nữa, cũng chẳng ai gò phải viết thế này thế kia mới được nữa, cùng với Yahoo360, WordPress và FB notes, tôi có thể viết tẹt ga, dở kệ, chỉ để thỏa cái sự muốn viết. Luận tinh tinh có, cảm xúc có, phim hay có, sách dở cũng có.
Cho đến chuyện viết gì : khi tuổi trẻ (tôi lúc đấy) “xông” vào đại học và sau đó là “xông” vào đi làm kiếm xèng lính mới tò te, cuộc sống đổi khác làm đề tài viết khá là nhiều, thông tin nhiều hơn, bạn bè ở khắp bao miền nhiều hơn, cảm thấy cuộc đời bất công hơn, bố mẹ cũng không sát nách rửa chén giặt đồ nấu ăn chở đi học cho nữa v.v… Nữa là lúc đấy tôi có cảm giác xã hội có nhiều thời gian hơn bây giờ (nhưng rõ ràng là không đúng lắm, vì ngày vẫn 24 tiếng và một năm vẫn nhiêu đó ngày kia mà, vũ trụ có giãn nở chắc không kéo ngày ngắn đi chứ?). Trước, người ta có nhiều thời gian để đọc sách, forum, mấy bài phân tích hướng dẫn, truyện tranh nhiều kì hơn. Rồi cả hồi đó học cái gì cũng mua sách về cả bộ gần 5 6 cuốn chỉ để học một cái mình chả bao giờ dùng (tôi có mua bộ C# về trang trí tủ sách, hồi đó dọc được hết intro thì mở truyện tranh ra đọc vui hơn). Học kiểu đọc, ghi chép ấy nó đòi hỏi phải tưởng tượng một chút, suy nghĩ một chút. Về sau này cái gì nó cũng ngắn gọn đi, course thì video (tiện thật), Python thì package sẵn hết cả, Photoshop thì preset đầy rẫy, thậm chí điện thoại kéo vài cái thanh vớ vỉn cũng tẩy nám văng tận bên kia quả đất. Youtube cũng toàn video ngắn bớt đi, Tiktok cũng những đoạn ngăn ngắn, tôi không dám nói là những video như vậy hời hợt hay thiếu nội dung, chúng nó vẫn đem lại thông điệp gì đó, nhưng trong khoảng thời gian 1, 2 phút cực ngắn như vậy mà truyền tải được nội dung mong muốn thì mấy bạn làm video phải công nhận là giỏi : khả năng tóm tắt nội dung, nói đâu đúng đó, xúc tích v.v… những cái mà tôi không có. Xem ra đẹp trai thôi chưa đủ mà phải có thêm một cái gì đó. Người xem cũng làm biếng hơn hay sao : viết hơi dài một chút thể nào cũng comment là “dài quá không đọc” hoặc “like trước đọc sau” (rồi quên luôn). Ah mà không, không phải mọi người làm biếng, là nhiều việc quá rồi không có thời gian. Thật là đáng tiếc, vì âm mưu làm phung phí thời gian của người khác mà tôi ấp ủ đã không thành công. Chủ đề cũng khó hơn : mở mắt ra là chính trị, chiến tranh, âm mưu, showbiz, tôi chả giỏi tìm thông tin cái nào cả, viết về sách, khoa học hay phim thấy cũng không hút lắm, mà càng ngày càng thấy mình biết ít, trên mạng chuyên gia thì nhiều, nói một câu vô thưởng vô phạt là chuyên gia bay vào tư vấn miễn phí ngay, tiếc một cái là khi hỏi thêm thì chuyên gia lặn mất tăm.
Đủ lý do làm nhụt chí, chả biết sự thật nó như thế, hay là thêm tuổi thì tánh xấu đi, lười hơn, hay bàn lui hơn không nữa.
Nhưng vậy không có nghĩa là ngưng viết.
Hóa ra tôi viết cũng có người đọc, không phải khán giả đông nghịt nhưng cũng là những bạn đọc tích cực (phải dừng ngang xin lỗi các bạn đọc là viết 1 bài/năm thì xứng đáng bị quăng vào sọt rác). Hồi trước có một bài viết về chuyện tôi đọc sách như thế nào, có feedback từ một bạn tôi chả quen chả biết, chỉ biết là bạn ấy thích, và cũng nhờ tôi mà bạn đấy tìm ra một mớ đầu sách để đọc, cho việc học toán của bạn ấy và chuyện giải trí nói chung. Hay là cái bài viết về Sherlock mà có một bạn mình rất quý đã nhắn tin riêng cho mình cảm ơn (có gì đâu cảm ơn nhỉ, mình phải cảm ơn bạn kia). Hay là một em đột nhiên nhắn tin qua hỏi dạo này còn viết không; có chứ vẫn viết, mấy bản nháp chắc lên cả nghìn (thật đấy), nhưng FB remove note với cả ít thời gian đi nên viết được một chút thì lại đứt mạch mất tiêu. Viết linh tinh thôi mà cũng có người đọc, xem ra mình siêu. Đồ là nếu mình chuyển qua viết nghiêm túc, thì.. sao cũng không biết nữa, chắc chả còn ai (đùa thôi, mình sẽ nhắn tin cho mẹ bắt mẹ like).
Tôi thích những người viết blog. Với tôi, những người nói hay là giỏi, những người viết (chưa cần giỏi) thì lại càng tuyệt vời hơn. Khi giấy trắng mực đen, người ta phải suy nghĩ nhiều hơn, chữ nghĩa phải chuẩn hơn và giải thích phải rõ ràng hơn. Những cái ấy đòi hỏi một trình độ nhất định, không phải ai cũng làm được. Muốn viết thì phải biết, muốn biết thì phải đọc, phải xem, phải suy ngẫm. Khi nguyên liệu đã đủ, cộng thêm một tí kinh nghiệm và khả năng trình bày là có thể mần được một cái gì đó rồi. Khả năng trình bày là một trong những khả năng mềm mà tôi thấy rất quan trọng, hồi xưa đi dạy mấy em sinh viên ĐH hay về sau này hướng dẫn mấy cô cậu master, tôi thấy các bạn hay quá tập trung vào chuyên môn mà quên mất việc quan trọng nhất là phải truyền đạt được nội dung cho người nghe. Viết là một trong những cách rèn luyện kỹ năng này (bên cạnh vẽ và chơi nhạc, và nhiều công cụ khác nữa, nhan sắc chẳng hạn, hô hô lại linh tinh). Khi khả năng truyền đạt được cải thiện, nó tốt cho việc giao tiếp, và cả giáo dục nữa (hãy nghĩ về những cuộc đối thoại giữa bố và con : “Tại sao nó lại như thế?” / “Tại vì bố muốn như thế?”). Càng hiểu biết nhiều, bạn sẽ càng thấy mình ngu đi, hay quá.
Xem ra khi lớn lên, thì thời gian rảnh rỗi lại ít đi. Vậy nên tranh thủ được lúc nào hay lúc nấy. Chứ chờ đến lúc “từ từ khi nào rảnh rồi viết”, thì hơi khoai.